Kinh tế tri thức là gì tổng hợp kiến thức về kinh tế tri thức

Kinh tế tri thức là một khái niệm xuất hiện từ giữa thế kỷ 20, đánh dấu sự chuyển đổi toàn diện của nền kinh tế từ mô hình truyền thống dựa vào nguyên liệu và lao động sang một mô hình mới.

Kinh tế tri thức là gì

Thuật ngữ tài chính “kinh tế tri thức” thường được sử dụng để mô tả một loại kinh tế dựa trên sự tăng cường tri thức, sáng tạo và công nghệ. Kinh tế này thường tập trung vào việc sản xuất và chia sẻ thông tin, kiến thức, và các sản phẩm có giá trị cao trong lĩnh vực tri thức.

Các yếu tố quan trọng trong kinh tế tri thức bao gồm:

Nghiên cứu và Phát triển (R&D): Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra sản phẩm, dịch vụ và công nghệ mới.

Giáo dục và đào tạo: Xây dựng và duy trì hệ thống giáo dục và đào tạo mạnh mẽ để phát triển lực lượng lao động có kỹ năng cao.

Sáng tạo: Khuyến khích sự sáng tạo và sử dụng công nghệ để tạo ra giá trị thêm và cải thiện hiệu suất.

Hợp tác và mạng lưới: Xây dựng mạng lưới cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu, và các bên liên quan để tạo ra một môi trường hỗ trợ sự chia sẻ tri thức và hợp tác.

Cơ sở hạ tầng công nghệ: Phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ để hỗ trợ việc truyền thông thông tin và dữ liệu.

Mô hình này thường tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có giá trị cao, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và đóng góp vào sự phát triển bền vững của một quốc gia. Kinh tế tri thức thường có xu hướng tăng trưởng nhanh chóng trong thời đại công nghiệp hóa và số hóa, nơi sự sáng tạo và tri thức đóng vai trò quan trọng.

Đặc điểm của nền kinh tế tri thức

Nền kinh tế tri thức có những đặc điểm chung đặc trưng, thể hiện sự chuyển đổi từ mô hình kinh tế truyền thống sang mô hình mới dựa trên tri thức, sáng tạo, và công nghệ. Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng của nền kinh tế tri thức:

Chú trọng vào Tri thức và Sáng tạo: Sự tăng cường về nghiên cứu và phát triển để tạo ra sản phẩm, dịch vụ, và giải pháp mới. Sự chú trọng vào sự sáng tạo và khả năng đổi mới trong quá trình sản xuất và quản lý.

Lao động có Kỹ năng Cao: Đòi hỏi một lực lượng lao động có kỹ năng cao, có khả năng làm việc trong môi trường đầy động lực và thách thức.

Giáo dục và Đào tạo: Hệ thống giáo dục và đào tạo phát triển để đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực có kỹ năng cao và kiến thức chuyên sâu.>

Công nghệ và Số hóa: Sự tích hợp sâu rộng của công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) vào mọi khía cạnh của kinh tế và xã hội. Quá trình số hóa trong sản xuất, quản lý, và giao tiếp.

Giá trị Thêm và Chất lượng: Sự tập trung vào việc tạo ra sản phẩm và dịch vụ có giá trị cao, thường đi kèm với chất lượng cao và khả năng đáp ứng nhu cầu đặc biệt của thị trường.

Thị trường Lao động Đổi mới: Xu hướng di chuyển từ công việc truyền thống đến công việc đòi hỏi kỹ năng cao và sáng tạo. Sự tăng cường về các ngành nghề liên quan đến công nghệ, nghiên cứu, và quản lý tri thức.

Tính Toàn cầu: Kinh tế tri thức thường liên quan chặt chẽ với thị trường toàn cầu, với sự tương tác và cạnh tranh trên phạm vi quốc tế.

Vai trò của nền kinh tế tri thức

Nền kinh tế tri thức có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự đổi mới, nâng cao năng suất, cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế. Bằng cách sử dụng tri thức như một nguồn lực quyết định, nền kinh tế tri thức tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mới, mang lại giá trị gia tăng cao cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Nền kinh tế tri thức cũng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Nền kinh tế tri thức cũng tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cho người lao động có kỹ năng và trình độ cao.

Theo một báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), nền kinh tế tri thức đóng góp khoảng 55% đến 65% GDP của các nước thành viên.

Biểu hiện của nền kinh tế tri thức

Biểu hiện của nền kinh tế tri thức: Nền kinh tế tri thức có thể được biểu hiện qua một số chỉ tiêu thống kê, như tỷ lệ đầu tư vào giáo dục, nghiên cứu và phát triển, tỷ lệ sở hữu bằng sáng chế, tỷ lệ sử dụng internet và máy tính, tỷ lệ lao động có trình độ cao, tỷ lệ đóng góp của các ngành dịch vụ và công nghệ cao vào GDP, v.v.

Các chỉ tiêu này có thể được so sánh giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ để đánh giá mức độ phát triển của nền kinh tế tri thức. Theo một báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đang có những bước tiến vượt bậc trong việc phát triển nền kinh tế tri thức, với một số chỉ tiêu như sau:

• Tỷ lệ đầu tư vào giáo dục: 5,7% GDP năm 2020, cao hơn mức trung bình của khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 4,6%.

• Tỷ lệ đầu tư vào nghiên cứu và phát triển: 0,44% GDP năm 2019, tăng gấp đôi so với năm 2010.

• Tỷ lệ sở hữu bằng sáng chế: 3,5 bằng sáng chế trên một triệu dân năm 2019, tăng gấp ba lần so với năm 2010.

• Tỷ lệ sử dụng internet: 70,3% dân số năm 2020, tăng gần gấp đôi so với năm 2010.

• Tỷ lệ sử dụng máy tính: 59,6% hộ gia đình năm 2019, tăng gần gấp bốn lần so với năm 2010.

• Tỷ lệ lao động có trình độ cao: 21,5% tổng số lao động năm 2019, tăng gần gấp đôi so với năm 2010.

Xem thêm: Nên làm gì khi lạm phát tăng cao? Nên đầu tư vào đâu?

Xem thêm: Kinh tế đầu tư là ngành thế nào ra trường làm lương bao nhiêu

• Tỷ lệ đóng góp của các ngành dịch vụ và công nghệ cao vào GDP: 43,2% GDP năm 2019, tăng gần 10 điểm phần trăm so với năm 2010.